Angelsaksisch Engeland

Angelsaksisch Engeland en The Battle of Hastings

Deze tekst gaat over het 2e deel van het tapijt van Bayeux, het militaire gedeelte, namelijk de tocht van Willem de veroveraar om Koning van Engeland te worden en de veldslag van Hastings. Allereerst wordt aangeven welke situatie voorafging aan deze veldslag.

Angelsaksisch Engeland

In de oude dynastie van Wessex is er een koning genaamd: Aethelred, zijn zoon Edward vlucht in 1016 naar Normandie en in datzelfde jaar wordt hij opgevolgd door de Deense Koning Knoet.

1042 tot 1051
In 1042 keert Edward terug en herstelt de dynastie van Wessex. In 1045 trouwt hij met de dochter van de machtigste Engelse edelman Godwin (graaf van Wessex), deze dochter heet Edith. Ze krijgen samen geen kinderen, Edward geeft de schuld aan Edith (echter neemt men aan dat waarschijnlijk hijzelf onvruchtbaar was). Edward stuurt hierop Godwin en Edith weg in 1051.

1051 tot 1052
In de jaren 1051-1052 is er een opvolgingscrisis genaamd: de erf machtstrijd. Deze “strijd” gaat tussen Edward en Robert Champart tegen Godwin, Edith en Harald Godwinson (de zoon van Godwin).

Hierna keren Godwin en Edith terug naar Engeland. Men gaat in 1054 zoeken naar familie (verre verwanten) om de troon te kunnen opvolgen, men komt bij een ver familielid in Hongarije terecht, de zoon van deze man wordt als mogelijk troonopvolger beschouwt en is genaamd Edgar Atheling. Edgar Atheling is echter te jong om de troon te kunnen opvolgen en het blijft de vraag of de 10 jarige jongen, die inmiddels in 1058 beschermt leeft en opgevoed wordt om koning te worden aan het Engelse hof, oud genoeg is wanneer Edward sterft.

Toen Godwin in 1051 noodgedwongen moest vluchten heeft hij enkele gijzelaars geven aan Edward, dit waren zijn zoon Wulfnoth en kleinzoon Hakon. Bij zijn terugkeer in 1052 stuurt Edward deze naar Normandie, namelijk naar Willem de veroveraar. Omdat Gowdin de machtigste Earl (edelman) van Engeland is heeft Edward de steun van de hertog van Normandie nodig (Willem de veroveraar). De gijzelaars zitten tot 1064 in Normandie.

In 1051-1052 was Robert Champart, ook wel bekend onder de naam Robert de Jumieges, de aartsbisschop van Canterbury. Hij vlucht bij de terugkeer van Godwin naar Normandie en geeft Willem de gijzelaars (die hij had gekidnapt). Verder geeft hij ook de “eerste” belofte, volgens het tapijt heeft Edward aan Willem de troon belooft en de Witan, de Engelse raad van Wijzen(edelen) heeft toegestemd. Daarna gaat Robert Champart op doorreis naar het Vaticaan in Rome om daar de Engelse Kerk zwart te maken.

In 1064 maakt Harald, die toen de machtigste man van Engeland was een reis. Hij spoelde miraculeus aan in Pontieu, het gebied van zijn vijand. Hierover zijn echter onduidelijkheden en meerdere verklaringen:

1 Hij leed Schipbreuk
hij is afgedreven en liep schipbreuk, hij ging naar de bevriende graven van Vlaanderen, ging op een opdracht van de Koning, ging op zakenreis, maakte een plezier/wereld reis (wat hij vaker deed), een jachtreis, of ging een plechtigheid bijwonen (bijvoorbeeld een belangrijk huwelijk, ondertekening van oorkonde, inwijding kerk etc.)
Mogelijk ging hij op doorreis naar de Keizer van Duitsland, Italië etc.

2 Hij ondernam de reis om de gijzelaars terug te krijgen
Een andere mogelijkheid is dat hij expres naar Willem de veroveraar ging om de gijzelaars terug te krijgen / vrij te kopen, hij liep hierbij echter groot gevaar, wat deze keuze onwaarschijnlijk maakt.

3 Hij ondernam de reis in opdracht van Edward
Een andere waarschijnlijkere verklaring is dat hij van Edward naar Willem moest om hem de eerste belofte te herhalen en trouw te zweren als toekomstig onderdaad, dit staat bekend als de “tweede” belofte.

Welke van de drie mogelijkheden ook waar is Harald komt aan in Pontieu. Hij wordt in Bayeux gedwongen tot een eed, echter zal Harald later mogelijk verklaren dat deze onder dwang was, wat in die tijd als ongeldig gold. Willem liet hem echter als vrij man gaan, tegen ieders verwachting in. Men is er nog steeds niet over uit waarom deze vreemde beslissing is genomen (wie laat tenslotte zijn machtigste vijand veilig terugkeren), een mogelijke verklaring is dat hierdoor leek dat de eed wel vrijwillig afgelegd was.

Harald terug in Engeland
Harald keert terug naar Engeland en wordt in 1066 gekozen door de Witan, een legale verkiezing, tot Koning. Hij wordt ingezegend door de aartsbisschop van Canterbury: Stigand.

Met dank aan Dr. A.F.J. van Kempen voor het verstrekken van informatie die de tot stand koming van deze pulicatie heeft mogelijk gemaakt.