Het Duitse Afrika Korps

Het Afrika-Korps was een Duitse legereenheid die opereerde in Noord-Afrika ten tijde van de tweede wereldoorlog. Het Afrika-Korps werd geleid door Erwin Rommel. Rommel was op 12 februari 1941 met een expeditieleger naar de Afrikaanse plaats Tripolie gezonden om daar de Italiaanse troepen te ondersteunen.

Erwin Rommel - Afrika korps
Erwin Rommel – De bevelhebber van het Afrika Korps

Deze Italiaanse troepen waren bondgenoten van de Duitsers in de tweede wereldoorlog. De Italianen waren echter minder bedreven in gevechten als de Duitse troepen. Het expeditieleger van Rommel moest de Italianen bijstaan in hun strijd tegen de Britse geallieerde macht.

Het Expeditieleger bestond uit de Vijfde Lichte Pantserdivisie die zowel van lichte tanks was voorzien als van andere gemotoriseerde voertuigen. Rommel was in 1941 nog luitenant generaal maar zou tijdens zijn veldslagen in Noord-Afrika dusdanig succesvol zijn dat hij tot veldmaarschalk zou worden bevorderd.

Samenwerking tussen het Afrika Korps en de Italianen

De Italianen en de Duitsers waren bondgenoten maar konden echter moeilijk met elkaar samenwerken. Dit lag voornamelijk aan de mentaliteitsverschillen en het taalverschil tussen beide legers. De Italianen wilden ondanks de onmisbare hulp van de Duitsers de leiding houden in de bevelvoering van de legers in Noord-Afrika.

Strategisch waren de Italianen echter veel minder goed ontwikkeld dan de Duitse generaals. Rommel kreeg daardoor regelmatig conflicten met Italiaanse officieren. Niet zelden negeerde hij hun adviezen en bevelen. De gewone Italiaanse soldaten en hun materieel werden door generaal Rommel en zijn staf niet eens meegerekend als zij de slagkracht van de divisies moesten bepalen.

Tactieken van het Afrika-korps

Rommel bedacht de meeste aanvalstechnieken voor het Afrika-Korps. Zijn technieken waren zeer gewaagd en revolutionair. Vaak deed hij schijnaanvallen of liet hij zijn relatief kleine legermacht groter lijken doordat hij jeeps en andere wielvoertuigen doormiddel van platen in imitatietanks liet veranderen.

Hij liet zelfs vliegtuigmotoren achter in een open vrachtwagen leggen zodat hun propellers grote stofwolken konen creëren in de woestijn. Door deze stofwolken leek het net of er een zeer grote legermacht op komst was hoewel dat in werkelijkheid niet het geval was.

Ook zette Rommel luchtdoel-kanonnen zoals de 88 mm Flak (Flugzeug Abwehr Kanone) in om de tanks van de Britse en de Amerikaanse geallieerde machten te vernietigen. Deze trucs bezorgde hem de bijnaam ‘ Woestijnvos’. Deze bijnaam werd aan hem zowel door vriend als vijand gegeven.

Reorganisatie van het Afrika-Korps

In het midden van augustus in 1941 werd het Afrika-Korps gereorganiseerd en kreeg het een andere naam. De nieuwe naam werd ‘Panzer Gruppe Afrika’. Vijf Italiaanse divisies werden onder het bevel van Erwin Rommel geplaatst.

Verder werd de Panzer Gruppe Afrika aangevuld met de Vijfde Lichte Divisie, de 21ste Pantserdivisie en de 90ste Lichte Divisie. Ondanks de naamsverandering werd de Duitse legereenheid in Afrika vaak bij de oude naam genoemd. Het Afrika-Korps was bekend bij de Duitse bevolking en werd in de propaganda volop gebruikt.

Moordaanslag op Erwin Rommel

De Britse legerleiding wilde Erwin Rommel laten ombrengen omdat hij te populair en te gevaarlijk was voor de geallieerden. Ze dachten dat de dood van Rommel het einde zou betekenen van het Afrika-Korps. In de nacht van 17 november in 1941 probeerden Britse commando’s Rommel te vermoorden.

Rommel was echter niet meer op de plaats die de commando’s onderzochten. De moordaanslag was mislukt. Rommel voelde zich echter wel gevleid dat men zoveel moeite wilde ondernemen om hem om te brengen. Hij zag de moordaanslag als een bevestiging dat hij een zeer kundig strateeg was.

Tanks van het Afrika Korps
Tanks van het Afrika Korps. Tanks kregen het bijzonder zwaar te verduren in het barre woestijnklimaat.

Victories van het Afrika-Korps

Het Afrika-Korps veroverde vrijwel het gehele gebied van Noord-Afrika en dreef de Britten terug tot over de grens van Egypte. Op 21 juni 1942 werd Tobroek te veroverd door het Afrika-korps. De verovering van deze havenstad was een grote victorie voor de Duitsers.

Op 22 juni werd Erwin Rommel voor deze overwinning gepromoveerd tot veldmaarschalk. Hij was toen slechts 50 jaar en daarmee was hij de jongste veldmaarschalk uit de Duitse geschiedenis. Hij ontving de veldmaarschalk-staf met een Hitlergroet. Dit werd door andere Wehrmacht-officieren met argusogen aangezien. Het is overigens nog steeds niet duidelijk of Rommel een nazi was of alleen maar een Duitse officier.

Het einde van het Afrika-korps

De toelevering van voorraden voor het Afrika-Korps viel voornamelijk onder de verantwoordelijkheid van de Italianen. Deze moesten er voor zorgen dat er voldoende brandstof werd aangeleverd voor de Duitse en Italiaanse tanks en voldoende eten en drinken voor de Duitse en Italiaanse soldaten.

De Italianen vervoerden de voorraden voornamelijk per schip. De schepen van de Italianen werden echter op de Middellandse zee door de geallieerde vliegtuigen gebombardeerd. Hierdoor raakten de voorraden van het Afrika-Korps op en daardoor was een nederlaag niet te voorkomen.

Aan het einde van juni in 1942 was het zover de eerste grote nederlaag voor het Afrika-Korps was een feit. El Alamein een stad vlak bij de Egyptische havenstad Alexandrië werd door de Duitsers aangevallen. Het Afrika-Korps kon de stad niet veroveren en leed zware verliezen. De Britten versloegen de Duitsers en drongen hen in een defensieve positie.

De Britse soldaten stonden onder leiding van Bernard Montgomery. Deze wist het Afrika-Korps steeds verder terug te dringen. Rommel had de slag bij El Alamein zelf niet meegemaakt omdat hij door ziekte genoodzaakt was om terug naar Duitsland te gaan. Toen de Amerikanen zich in de strijd gingen mengen tijdens operatie Toorts op 6 november 1942 was de geallieerde macht te sterk geworden voor de Duitsers.

Rommel was dan wel terug van zijn ziekteverlof maar ook hij kon niets aan de overmacht van de geallieerden doen. Op 19 februari 1943 werd het laatste offensief door hem gelanceerd. Hij wist na een grote slag de Kaserine-pas te heroveren op de geallieerden.

Na een korte periode werd deze pas al weer heroverd en de geallieerden waren weer heer en meester in Kaserine-pas. Op 3 mei 1943 gaf het Afrika-Korps zich over aan de geallieerde troepen en daarmee was dit roemrijke korps opgeheven. Op 14 mei gaven ongeveer 200.000 man van het Afrika-Korps hun wapens aan de Amerikanen en gingen zij in krijgsgevangenschap.