Totalitaire staat

Eigenschappen van een totalitaire staat

Een totalitaire staat en een dictatuur zijn niet precies het zelfde. Een dictatoriaal regime is een bekend type staatsbestuur. Voor de tweede wereldoorlog waren er verscheidene periodes en verscheidene landen die voorzien waren van een dictatoriaal regime.

Zo waren Julius Caesar, Lodewijk XIV en Napoleon bekende dictators. Hun manier van regeren verschilde echter met de wijze waarop een totalitaire staat wordt geregeerd. Een dictatuur oefent een grote controle uit op haar onderdanen maar is niet in staat om een totale controle uit te oefenen.

Een totalitaire staat oefent, het woord zegt het al, wel een totale controle uit op de onderdanen die zich binnen de staat (en soms ook daarbuiten) bevinden. De bevolking is volledig onderworpen aan de totalitaire staat en bezit eigenlijk geen vrijheid. De meest uiteenlopende zaken worden door de totalitaire regering bepaald.

Zo kan worden vastgelegd welke mensen met elkaar mogen trouwen, hoeveel kinderen geboren moeten worden, welk werk iemand moet doen en ga zo maar door. Ook de controle van de totalitaire regeringsvorm gaat veel verder dan de wijze waarop in een dictatuur de mensen in de gaten worden gehouden.

De totalitaire regering zorgt er voor dat de mensen voordurend worden geïndoctrineerd en gecontroleerd zowel op het gebied van politieke onderwerpen als wel op het gebied van prive onderwerpen. Geheime diensten en afluistersystemen houden een stevige grip op de mensenmassa.

Wanneer iemand “afwijkend” is dan wordt hij of zij vaak zonder proces gevangen gezet of op andere wijze onschadelijk gemaakt. In dit artikel kunt u lezen welke verdere eigenschappen een totalitaire staat heeft. Allereerst wordt ingegaan op bekende totalitaire staten die mede verantwoordelijk waren voor het ontstaan van de tweede wereldoorlog.

Totalitaire staten in de tweede wereldoorlog

De tweede wereldoorlog was het gevolg van de agressie van totalitaire regimes. Deze regimes waren niet democraties en de bevolking moest gehoorzamen aan de wil van hun leiding. Een aantal landen stond bekend om hun totalitaire staatsvorm. Hieronder worden de bekendste totalitaire staten uit de tweede wereldoorlog kort behandeld.

Duitsland
Duitsland is het bekendste land dat een totalitaire staatvorm had in de tweede wereldoorlog. De Duitse NSDAP was aan de macht Duitsland en werd geleid door Adolf Hitler. De leiding van de NSDAP had een zeer grote invloed op de binnenlandse en buitenlandse politiek.

Doormiddel van arbeidsverenigingen, arbeidsdiensten (RAD) en jeugdorganisaties werd de Duitse burgers geïndoctrineerd in het nazi-denken. De leider Adolf Hitler bepaalde alles en kon zijn land aan een grote oorlog laten deelnemen zonder dat hij daarvoor toestemming moest vragen of overleg hoefde te plegen. De gevolgen van dit systeem waren desastreus.

Italië
Italië was in 1924 een fascistische staat geworden toen de Nationale Fascistische Partij aan de macht kwam. De Italiaanse fascistische partij werd geleid door Benito Mussolini. Mussolini wordt door sommigen gezien als de grondlegger van de fascistische staatsvorm.

De totalitaire regering van Italië verschilde echter met de totalitaire staatsvorm van Duitsland. De Italiaanse fascisten waren niet racistisch of antisemieten. Ze wilden echter wel de linkse arbeiders aanpakken en waren sterk anticommunistisch.

Geweld en dreiging werden door de volgelingen van Mussolini veelvuldig gehanteerd om de Italiaanse bevolking onder de duim te houden. De Italiaanse fascisten wilden net zoals hun Duitse bondgenoten op oorlogspad gaan.

Rusland / Sovjet Unie
De oktoberrevolutie in 1917 zorgde voor een ommekeer in de Russische regering. De Tsaar was niet langer de baas want vrijwel de hele Tsarenfamilie werd vermoord. Ook andere hooggeplaatste regeringsfunctionarissen werden omgebracht. Voor hen in de plaats kwam een communistische staatsvorm.

Al spoedig bleek deze nieuwe regeringsvorm een totale controle uit te oefenen op de Russische bevolking. De bevolking werd van alle kanten gecontroleerd en gemanipuleerd om de wil van de communistische partij op te volgen. De bevolking had geen recht op een eigen mening en religies werden verboden. Wanneer men niet gehoorzaamde werd men in strafkampen opnieuw “opgevoed”.

De drie bovenstaande landen werden allen geregeerd door een totalitair regime en toch verschilden de regeringen onderling van elkaar. De communisten werden politiek “links” genoemd waren de vijanden van de “rechtse” Italiaanse fascisten en de Duitse nazi’s. Enkele eigenschappen van de drie regeringen kwamen echter wel met elkaar overeen. In de volgende alinea kunt u lezen welke eigenschappen dat waren.

Kenmerken van een totalitaire staat

Hieronder staan de 6 meest bekende eigenschappen van een totalitaire staat. De meeste totalitaire staten beschikten over deze eigenschappen.

1 – Individu is ondergeschikt
Het individu is in een totalitaire staat ondergeschikt aan de staat en aan het staatsbelang. De staat bepaald wat er met de burgers gebeurd en de individuele meningen van de burgers zijn niet van belang. Wanneer iemand de staat dwarsboomt wordt deze gezien als een ziekte of een splinter in het lichaam van de staat. Deze ziektes of splinters worden met harde hand verwijderd.

2 – De leider bepaald
Een totalitaire staat is voorzien van een “sterke” leider. Deze leider krijgt vaak mythische namen zoals “Der Fuhrer” of “Duce”. De leider is het boegbeeld van het regime en heeft een ongelofelijke invloed op zijn land en zijn bevolking. De nazileider Robert Ley schreef in 1943 het volgende over de Duitse Fuhrer:

“Wanneer de Fuhrer ons iet opdraagt, gehoorzamen wij. Niemand mag dan aarzelingen kennen. Niemand mag zich afvragen: Heeft de Fuhrer gelijk en is het juist wat hij zegt? Want om het nog eenmaal te zeggen: wat de Fuhrer zegt is altijd juist.”

3 – Het éénpartijenstelsel
Een totalitaire staat wordt meestal geregeerd door één partij. Een parlementaire democratie is niet aanwezig en wordt verafschuwd. Er kunnen wel verkiezingen worden gehouden maar de uitkomst staat van te voren al vast. Verkiezingen zijn dus “voor de show” en hebben geen invloed op de koers van het land en zijn regering.

4 – Controle op massamedia
De massamedia zijn vrijwel volledig in handen van de staat. Deze staat gebruikt posters, kranten, radio-uitzendingen, televisie en andere media om het volk te bespelen en verder te indoctrineren. Van vrije pers is geen sprake. Teksten worden gecontroleerd en gecensureerd wanneer ze worden gepubliceerd.

5 – De jeugd wordt geïndoctrineerd
De jeugd wordt door totalitaire regimes vaak apart behandeld. Via allerlei verbanden wordt de jeugd “opgevoed” naar de wil van de staat. Bekende jeugdorganisaties waren de Hitlerjugend in Duitsland en de Balilla in Italië.

Ook in Nederland werd een jeugdorganisatie opgericht ten tijde van de tweede wereldoorlog. Dit was de jeugdstorm die door veel kinderen van leden uit de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) werd bezocht.

Om een voorbeeld te geven van de wijze waarop de jeugd werd geïndoctrineerd, volgt hieronder een vertaald citaat uit een Duits rekenboekje dat ten tijde van de tweede wereldoorlog gebruikt werd:

“Een bom bevat 70 kg actieve chemische stoffen. Hoeveel van deze bommen zijn nodig om de bevolking van een gebied van 2,2 vierkante kilometer uit te schakelen, als er voor 1 vierkante kilometer 10.000 kg mosterdgas en 20.000 kg fosgeengas nodig zijn? Hoeveel vliegtuigen moeten ingezet worden als elk vliegtuig drie bommen aan boord heeft?

Dit soort sommen en ander aangepast schoolmateriaal werden veelvuldig gebruikt op scholen en jeugdorganisaties.

6 – Geheime politie
De geheime politie maakt in een totalitaire staat een wezenlijk onderdeel uit van de staatscontrole op het individu. De geheime politie heeft verschillende middelen ter beschikking. Zo kan deze instantie mensen afluisteren en ondervragen. Ook spionnen worden door geheime politieorganisaties ingezet om de grip op de bevolking te vergroten. De bevolking krijgt door de geheime politie een zeer grote angst en achterdocht en durft hierdoor nauwelijks iets te ondernemen tegen haar regering.

Slotwoord over totalitaire regimes

Totalitaire regimes hebben een sterke invloed op hun bevolking. De bevolking is overgeleverd aan de wil van hun machthebbers en worden gecontroleerd op allerlei terreinen. Vrije meningsuiting is zeer riskant. De tweede wereldoorlog is door een totalitair regime begonnen.

Tijdens en na deze wereldoorlog werd duidelijk welke verschrikkingen deze staatsvorm met zich mee kan brengen. Na de tweede wereldoorlog schaften Duitsland en Italië deze staatsvorm af. Rusland had echter nog steeds en communistische totalitaire staatsvorm en kreeg al snel Oost-Europa onder haar invloed.

Ook Oost-Duitsland kwam na de tweede wereldoorlog onder communistisch bewind te staan. Van alle door communisten bezette landen werd in Oost-Duitsland het communisme het sterkste ingevoerd. Op dit moment zijn de effecten van de communistische invloed in Oost-Duitsland nog goed te merken.

In het artikel “Koude Oorlog”, dat geplaatst is onder de categorie “Oorlogen” wordt nader ingegaan op het verschil tussen het democratische Westen en het totalitaire regime van het communistische Oosten (voornamelijk Sovjet-Unie).